Правілы гульні ў крэдыты змяніліся: Выбіраем недарагі і даступны крэдыт на жыллё
Правілы гульні ў крэдыты змяніў Нацыянальны банк краіны. Прайшло паўтара месяца. І папаўзлі чуткі, што ўзяць салідны крэдыт на нерухомасць стала праблематычна. Не ўсім, а ў асноўным тым, у каго заробкі сярэднія. З'явілася асцярога, што крэдыты на жыллё будуць паціху згортвацца або даражэць. Мы вырашылі разабрацца, што змянілася ў гэтай сферы, і паспрабавалі зразумець, які крэдыт нам па кішэні.
На агульных падставах пад 13,5 % гадавых
Узялі мы за аснову крэдыт на будаўніцтва індывідуальных жылых дамоў і кватэр і на набыццё жылля. Крэдыт Беларусбанка, напрыклад. Ён выдаецца на агульных падставах і якіх-небудзь ільгот не прадугледжвае.
Крэдыт гэты выдаецца на тэрмін да 20 гадоў з магчымасцю датэрміновага пагашэння яго без збірання штрафных санкцый. Працэнты плацяцца толькі за фактычны час карыстання крэдытам. Працэнтная стаўка роўная стаўцы рэфінансавання плюс тры працэнтныя пункты (10,5 + 3).
Афармленне крэдыту грамадзянам, якія атрымліваюць заработную плату (пенсію) ва ўстановах банка, магчыма без падачы даведкі аб даходах. Аб'ём крэдыту можа даходзіць да 90 % кошту будаўніцтва жылога памяшкання ў межах плацежаздольнасці крэдытаатрымальніка.
Па крэдыце ў памеры, які не перавышае 100 тысяч рублёў, прадугледжаны спосаб забеспячэння выканання абавязацельстваў. Гэта паручальніцтва, залог і іншыя спосабы, прадугледжаныя заканадаўствам, акрамя няўстойкі і страхавання рызыкі незвароту крэдыту. Па крэдыце ў памеры звыш 100 тысяч рублёў: паручыцельства і залог (іпатэка) кватэры.
Пагашэнне асноўнага доўгу па крэдыце ажыццяўляецца па наступным алгарытме. Пры будаўніцтве жылых памяшканняў у шматкватэрных жылых дамах – з наступнага месяца пасля заканчэння 18 месяцаў, якія ідуць за месяцам прыёмкі ў эксплуатацыю закончанага будаўніцтвам аб'екта нерухомасці, але не пазней чым праз тры гады пасля заключэння крэдытнага дагавора. Працэнтная стаўка за карыстанне крэдытам плавае і пераўтвараецца з дня змянення стаўкі рэфінансавання Нацбанка краіны.
Паперак шмат не бывае
Для пачатку трэба разабрацца, якія патрабуюцца дакументы. Гэта копія пашпарта крэдытаатрымальніка і паручыцеля з прад'яўленнем арыгінала. Даведкі аб даходах грамадзян для атрымання крэдыту і афармлення паручыцельства. Калі заяўнік і паручыцель атрымліваюць заработную плату або пенсію ва ўстанове банка, то можна і выпіску з рахунку за тры апошнія месяцы.
Таксама неабходна згода крэдытаатрымальніка і паручыцеля на падачу крэдытнай справаздачы з крэдытнага рэгістра рэгулятара. Згода на падачу крэдытнай справаздачы можа быць аформлена заяўнікам непасрэдна ў Нацыянальным банку. У гэтым выпадку крэдытная справаздача з крэдытнага рэгістра падаецца заяўнікам у банк самастойна.
Варта ведаць: тэрмін дзеяння даведак (аб даходах) – 30 каляндарных дзён пасля іх выдачы. Датай выдачы лічыцца паказаная на даведцы дата рэгістрацыі прадпрыемства (арганізацыі), якая выдала такую даведку.
Даход толькі крэдытаатрымальніка і яго жонкі
Пры разліку памеру крэдыту пры недастатковай плацежаздольнасці кліента па рашэнні крэдытнага камітэта ў яго сукупны даход могуць уключацца даходы паручыцеляў – блізкіх сваякоў (членаў сям'і) крэдытаатрымальніка (жонкі, бацькоў, родных братоў (сясцёр), дзяцей, унукаў). Гэта цалкам нармальная практыка. Крэдыт на жыллё потым дапамагае аддаваць уся вялікая сям'я.
Дык вось. Да нас дайшла інфармацыя, што гэты пункт у Беларусбанку злёгку падкарэктавалі.
Ваш рэпарцёр спецыяльна звязаўся з анлайн-кансультантам банка. Яго гісторыя была простая. «У мяне заробак 500 у. а. Жонка не працуе. Але ёсць багатыя сябры, якія гатовыя стаць паручыцелямі. Які крэдыт дадуць у гэтым выпадку пад заклад жылля?»
На што быў дадзены цалкам лаканічны адказ:
– ... Папярэднія разлікі вы можаце зрабіць самастойна з дапамогай «крэдытнага калькулятара». Дакладныя разлікі вам выканаюць толькі ў банку на падставе поўнага пакета дакументаў. Максімальная сума крэдыту разлічваецца ў межах крэдытаздольнасці крэдытаатрымальніка, але не павінна перавышаць 90 % ад кошту будаўніцтва ...
– Так, пры разліку памеру крэдыту пры недастатковай плацежаздольнасці крэдытаатрымальніка па рашэнні крэдытнага камітэта ў яго сукупны даход могуць уключацца даходы паручыцеляў – блізкіх сваякоў ...
– (І ўвага!) Пры гэтым па заявах (пакетах дакументаў), прынятых з 28 мая да 30 чэрвеня (уключна), у сукупны даход заяўніка можа быць уключаны даходы не больш за аднаго паручыцеля. У першачарговым парадку разглядаецца пытанне аб прадастаўленні ў забеспячэнне крэдыту паручыцельства жонкі заяўніка. На жаль, ваша жонка не працуе...
– Паручыцель можа быць толькі адзін?
–Як правіла, прадугледжана не менш за два паручыцелі.
– Час разгляду заяўкі на крэдыт?
– Рашэнне прымаецца – не пазней трох рабочых дзён (пры прыняцці ў забеспячэнне залогу маёмасці – не пазней за 10 рабочых дзён) пасля рэгістрацыі заявы-анкеты заяўніка.
Як далі мне зразумець кансультанты банка, з майго заробку я магу атрымаць крэдыт, якога хопіць на фінансаванне будаўніцтва невялікага пакоя, але ніяк не кватэры ...
Стаўка большая, але крэдыт, можа, і атрымаю
Белінвестбанк выдае крэдыты на будаўніцтва жылой нерухомасці і на набыццё жылля. Выдаюцца грошы на гэтыя тэмы на два тэрміны: на 10 і на 20 гадоў. Умовы абсалютна аднолькавыя. Безнаяўнае пералічэнне грашовых сродкаў на рахунак забудоўшчыка або на рахунак прадаўца. Від прадастаўлення крэдыту: разавая выдача, неаднаўляльная крэдытная лінія.
Памер працэнтнай стаўкі роўны 1,3 стаўкі авернайт, што роўна 15,28 % гадавых. Памер працэнтнай стаўкі паказваецца ў крэдытным дагаворы ў выглядзе зменнай плаваючай працэнтнай стаўкі, якая залежыць ад стаўкі авернайт. Пры гэтым, працэнтная стаўка не можа быць ніжэйшай за яе абсалютнае значэнне, разлічанае на дату заключэння крэдытнага дагавора.
Стаўка авернайт – стаўка па аднадзённым разліковым крэдыце, устаноўленая Нацыянальным банкам (11,75 %).
Працэнты ўжо не на мінімуме, але затое прыцягвае крэдыт цалкам ліберальнымі ўмовамі. Гэта: базавы спосаб забеспячэння – паручыцельства фізічнай асобы або юрыдычнай асобы; максімальная сума крэдыту – разлічваецца зыходзячы з крэдытаздольнасці заяўніка і плацежаздольнасці паручыцеля. Вось яно. Прыводзь хоць дзесяць паручыцеляў, усіх іх у цябе прымуць. Ці не ўсіх?
Амаль што іпатэка
На пытанне, што такое беларуская іпатэка, паспрабуем адказаць на прыкладзе крэдыту «Хутка наваселле» ад Белгазпрамбанка. Гэта ў заходніх краінах іпатэка мае на ўвазе зусім невялікія працэнты, у нас усё крыху па-іншаму ...
Па крэдыце «Хутка наваселле» грошы цяпер выдаюцца пад 16,45 % гадавых. Дарэчы, працэнт тут таксама не фіксаваны – стаўка рэфінансавання павялічаная на 5,95 п. п.
Крэдыты выдаюцца на фінансаванне набыцця і будаўніцтва кватэр у шматкватэрных дамах, а таксама рэфінансаванне раней атрыманых крэдытаў у іншых банках на набыццё і будаўніцтва кватэр. Перавага іпатэчнага крэдытавання ў Белгазпрамбанку – індывідуальны падыход, мінімальны пакет дакументаў і спрошчаны парадак атрымання крэдыту. Так, ва ўсякім выпадку, яны самі пра сябе заяўляюць.
Максімальная сума: не больш за 80 % ад рынкавага кошту закладной маёмасці, тэрмін выдачы крэдыту 20 гадоў, а спосабы забеспячэння – заклад кватэры і (або) паручыцельства фізічных асоб.
Кліент для атрымання крэдыту павінен знаходзіцца ва ўзросце ад 18 да 64 гадоў, быць рэзідэнтам альбо мець від на жыхарства ў Беларусі, афіцыйна працаваць на апошнім месцы працаўладкавання на працягу мінімум трох апошніх месяцаў альбо ажыццяўляць прадпрымальніцкую дзейнасць не менш за шэсць месяцаў.
Для атрымання крэдыту неабходна падаць даведку, копіі старонак 31–33 пашпарта, дагавор куплі-продажу кватэры або арыгінал дагавора на ўдзел у долевым будаўніцтве. Быццам бы ўсё. Калі б яшчэ працэнты меншыя...
Дарэчы, пры выбары забеспячэння крэдыту, работнікі банка настойліва рэкамендуюць усім сваім кліентам менавіта заклад кватэры. Так, на ўсялякі выпадак.
Сяргей Куркач, «Звязда», 15 чэрвеня 2018 г.